Dù đã khởi công được gần 2 năm rưỡi và thời gian để hoàn thành toàn bộ dự án không còn nhiều, nhưng tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong công tác GPMB và tái định cư. Nếu không được tháo gỡ kịp thời, nguy cơ “lụt” tiến độ là hoàn toàn hiện hữu.

“Mắc” GPMB

Từ trước khi khởi công, theo chỉ đạo của Bộ GTVT, Dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai phải có 80% mặt bằng sạch chủ đầu tư mới được khởi công. Bởi đây là dự án đặc biệt quan trọng thuộc hành lang đường bộ Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, nằm trong Chương trình hợp tác giữa 6 nước thuộc Tiểu vùng sông Mê Kông là Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanmar và Trung Quốc.

Cuối tháng 4/2009, dự án được chính thức phát lệnh khởi công, tuy nhiên mặt bằng vẫn còn vướng rất nhiều. Và cho tới thời điểm hiện nay, dù đã gần 2 năm rưỡi triển khai, tuyến đường vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong công tác GPMB, tái định cư. Điều này thật khó chấp nhận với một dự án đường cao tốc có quy mô lớn và ý nghĩa đặt biệt quan trọng như vậy.

Theo báo cáo của chủ đầu tư, TCT Đầu tư phát triển đường cao tốc VN (VEC), hai địa phương triển khai tốt nhất là Yên Bái và Lào Cai đã đạt được khoảng 99,8%. Tuy nhiên, tại các địa phương này vẫn xảy ra tình trạng người dân cản trở các nhà thầu thi công do các khu tái định cư chậm bàn giao cho dân di chuyển vào. Hơn nữa, việc di chuyển các công trình công cộng cũng chưa đáp ứng được yêu cầu.

Trên địa bàn Hà Nội, tình trạng vướng mặt bằng diễn ra nghiêm trọng hơn. Báo cáo của VEC cho thấy, hiện Hà Nội mới bàn giao được 51,36 ha trên tổng số 55,6ha, đạt 92,37%, còn 4,24ha chưa được bàn giao. Mặc dù vậy, chiều dài thực tế bị ảnh hưởng không thi công được còn lớn hơn, các nhà thầu chỉ thi công được trên phần mặt bằng khoảng 66%. Nguyên nhân do trong những đoạn đã bàn giao vẫn còn nhiều hộ thắc mắc về giá cả, chưa nhận tiền đền bù hoặc một số mồ mả chưa chuyển hết, công trình công cộng đang khảo sát.

Tại Vĩnh Phúc, dù mặt bằng đã bàn giao được 91% nhưng các nhà thầu chỉ có thể thi công được khoảng 60% trên những đoạn đã bàn giao. Lý do dẫn tới điều này chủ yếu do một số hộ dân chưa nhận tiền do chưa nhất trí phương án đền bù, người dân phải chờ tái định cư.

Tương tự như vậy là trên địa bàn Phú Thọ, dù hiện nay địa phương đã bàn giao được khoảng 84,64% nhưng thực tế triển khai thi công chỉ được khoảng 66,7%. Nhiều hộ dân còn đang thắc mắc và khiếu kiện về giá khiến cho các nhà thầu không thể tiến hành tập kết máy móc, thiết bị thi công.

Nguy cơ “lụt” tiến độ

Việc vướng mắc trong GPMB và tái định cư đã gây nhiều khó khăn và ảnh hưởng nhiều đến tiến độ của dự án đường cao tốc dài nhất Việt Nam này. Theo báo cáo của VEC, tính đến tháng 9/2011, giá trị sản lượng của dự án mới đạt hơn 1.894 tỷ đồng và giá trị giải ngân là hơn 2.473 tỷ đồng. Đây là con số thực sự thấp nếu so với số vốn đầu tư lên đến 19.984 nghìn tỷ đồng và thời gian thi công đã gần 2 năm rưỡi.

Hầu hết các gói thầu của dự án đều chậm so với kế hoạch ban đầu. Chẳng hạn gói A1, theo kế hoạch đến nay đã phải hoàn thành 70,5% nhưng nhà thầu mới hoàn thành được 31%, như vậy đã chậm 39,5%. Gói A2 chậm 22,3%. Tương tự như vậy là các gói A3, A4, A5, A6,... cũng đều chậm từ khoảng 12,5% đến 31,4%. Nếu tình trạng này tiếp tục tái diễn và công tác GPMB không có tiến triển trong thời gian tới thì nguy cơ dự án không về đích đúng kế hoạch là hoàn toàn hiện hữu.

Mới đây, tại cuộc họp Ban chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án trọng điểm ngành GTVT, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã yêu cầu Bộ GTVT chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công của Dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, đồng thời quản lý chặt chẽ các nhà thầu theo điều kiện hợp đồng, bảo đảm chất lượng công trình. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các địa phương liên quan tập trung chỉ đạo hoàn thành dứt điểm các tồn tại trong công tác đền bù, GPMB để chủ đầu tư và các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành dự án.

Trong chuyến công tác tại các địa phương Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Yên Bái, Lào Cai từ ngày 16 đến 18/9 vừa qua, Bộ trưởng Đinh La Thăng đã kiểm tra tuyến đường, làm việc trực tiếp, đề nghị các địa phương đẩy nhanh công tác GPMB và yêu cầu VEC khẩn trương chỉ đạo thi công ngay những đoạn đã có mặt bằng để bảo đảm tiến độ dự án.

Nguồn: Giaothongvantai.com.vn